YENİ GECE HARİTASI DÜNYA’YA YEPYENİ BİR GÖZLE BAKMAMIZI SAĞLIYOR

2012 ve 2016 yıllarına ait uydu verilerini karşılaştırmak, gezegenin nerelerde sönükleşip, nerelerde ışıldadığını ortaya çıkarıyor.



Bu harita, NASA’nın Suomi-NPP uydusundan alınan verilere göre, 2012 ve 2016 yıllarında Dünya’nın gece ışıklarının nerede arttığını (mavi) ve azaldığını (pembe) gösteriyor.

Harita: John Nelson
Yazar: Betsy Mason


Uzaydan Dünya’ya gece saatlerinde bakmak, gezegenin farklı ve karmaşık yüzeyini çok daha basit olan aydınlık ve karanlık bir görüntüye dönüştürüyor.  Işık ağlarıyla bezeli kıtaların hayaletimsi sınır çizgileri çok güzel ve ürkütücü şekilde huzurlular. Ama bu görüntüler aynı zamanda Dünya üzerindeki insanların neler yaptığını ve bunların nasıl değiştiğini ortaya koyuyor.

Nisan ayının başlarında, NASA, 2016 yılı boyunca toplanmış görüntüler üzerinden oluşturulmuş Dünya’nın gece ışıklarının yeni küresel mozaiğini yayınladığında, 2012 yılının mozağiyle yaptığı karşılaştırmanın sonuçları kartograf John Nelson’ın ilgisini cezbetti. Dünya’nın o iki tarih arasında belirli bir noktasını gösteren NASA’nın görsel slaytları, ışıkların yoğunluğu veya parlaklığı arasındaki değişiklikleri ortaya çıkarıyordu. Nelson bu değişikliklerin haritasını çıkarmaya karar verdi.

“Bir ileri, bir geri gidiyordum...ve değişikliklerin olduğu yerler beni büyüledi” diyor. “Bu yüzden bir değişiklik belirleme haritasının bunu tek seferde, kolaylıkla görmemi sağlayacağını düşündüm.”

Bir haritalama yazılım şirketi olan Esri’de kartograf olan Nelson, iki farklı haritada piksellerin karşılığını karşılaştırdı ve aralarındaki farkı, birinin parlaklık değerini diğerinden çıkararak hesapladı. Daha sonra, 2016 mozaiğinde parlak yerleri mavi ile, sönük yerleri ise pembe ile göstererek bu farkları haritaya döktü.

Bu haritadaki pembe, 2012 yılından beri gece ışıklarının azaldığı yerleri, mavi ise çoğaldığı yerleri gösteriyor. Suriye’deki parlak pembe şeritler, devam eden iç savaşın ülkenin çoğunu nasıl harap ettiğini gözler önüne seriyor.


Harita: John Nelson

Ortaya çıkan ateş böceği tarzı harita, Dünya’nın gece ışıklarının dört yıl içinde ne kadar değiştiğini gösteriyor. Yukarıdaki Orta Doğu haritasında, savaştan zarar görmüş Suriye haritasındaki kararma gibi kolayca açıklanabilen büyük değişiklikleri ortaya çıkarıyor.

Aşağıdaki görseldeki mavilerin ortaya çıkardığı Hindistan’ın dramatik bir şekilde ışıklanması da şaşırtıcı değil. Ülkede elektriksiz yaşayan büyük sayıdaki insanın durumunu iyileştirmek için, devlet kırsal bölgeleri elektriklendirme programı kurdu ve yenilenebilir enerjiye büyük yatırım yaptı. Daha yapılması gereken çok şey var ancak sonuçları şimdiden Nelson’ın haritasında görmek mümkün.

Hindistan haritasındaki mavi ışık ağı, gece ışıklarının 2012 ve 2016 yılları arasında nerelerde arttığını gösteriyor.


Harita: John Nelson

Haritanın diğer tarafları, gelişmiş ülkelerde azalan ışıklar gibi, o kadar kolay açıklanamayan değişiklikleri vurguluyor. Nelson, “Amerika ve Avrupa’nın gece ışıklarının genel olarak azaldığını görmek beni şaşırttı,” diyor. “Sanırım daha verimli ışıklandırma teknolojisiyle ilgili olabilir.”

Aşağıdaki haritada mavi ile belirtildiği gibi, Birleşik Krallık’ta oldukça çok yeni ışık olmasına rağmen, Avrupa’nın çoğunluğu aksi yönde hareket ediyor. Belki ışık kirliliğine dair artan farkındalık ve kampanyalar etkilerini göstermeye başlamıştır.

Avrupa’daki gece ışıkları 2012 ve 2016 yılları arasında şaşırtıcı derecede azaldı.


Harita: John Nelson

Suomi-NPP uydusundan gelen verileri analiz eden takımın başında olan NASA Dünya bilimcisi Miguel Román, Nelson'ın haritasında gösterilen değişiklikleri, yeryüzünde olanlara dair anlam yüklemek için kullanırken dikkatli olmak gerektiğini söylüyor. Eğer bir piksel ışıklanmada artışı işaret ediyorsa, bu o noktanın elektriklenmesinden kaynaklanıyor olabilir diyor. "Ama aynı zamanda kullanılan sokak ışıklandırma tipinde değişiklik anlamına da gelebilir."

Bunun gibi haritalar nitelikli değişimi vurgulamak için uygunlar.  Ama değişimi gerçekten incelemek için yapılacak en iyi şeyin, parlaklıklarıyla ölçülen, izleme açıları gibi şeyleri göz önünde bulunduran, piksellerdeki büyüklük değişikliklerine bakmak olduğunu söylüyor.

“Bu değişimi insanlar tarafından oluşturulmuş örüntü ve işlemlerle bağdaştırmaya çalışıyorsanız, o zaman gerçekten piksel seviyesine inmeniz gerekir,” diyor. “Bu gece vakti uydu araştırmasının süre gelen bir parçası – son teknoloji harikası, daha önce hiç yapılmamış şeyler – çok heyecan verici!”

Birleşik Devletler’in Doğu Yakası, 2012 ve 2016 yılları arasında, gece ışık parlaklıklarında hem azalma, hem çoğalma yaşamış.
Harita: John Nelson

Değişim haritaları garip gelişmeleri bulmak ve araştırmak için mükemmeller. Yukarıdaki Doğu Birleşik Devletler haritasında merak uyandıran birçok değişiklik var. Neden Carolina eyaletleri daha parlakken, Georgia daha sönük? Florida’nın batı kıyı şeridindeki parlaklığın azalmasına ne sebep oldu? Bu makalenin sonunda bulunan Nelson’ın etkileşimli haritası ile Dünya’nın herhangi bir noktasına yakından bakabilirsiniz.

Değişime neyin neden olduğunu daha iyi anlamak için, belirli bir bölgede, zaman içinde gerçekleşen değişiklikleri takip etmenin de yararlı olduğunu söylüyor Román. NASA, Dünya'nın gece görüntülerini günlük olarak bilim insanlarına sunmak üzere yol alıyor. Kurum bunun, yasa dışı balık avı, afetlere yanıt vermek, ışık kirliliği kaynaklarını belirlemek ve hassas ekosistemleri korumak gibi birçok konu için yararlı olabileceğini söylüyor.


Kuzey Kore 2012 ve 2016 arasında gece ışıklarında az bir değişiklik gösteriyor.
Harita: John Nelson

“NASA verileri harika ve yaptıkları işe bayılıyorum” diyor Nelson. “Bence en iyi haritalar, belli bir ver grubunun bende merak uyandırması sonucunda ortaya çıkan eğlenceli ve aceleye gelmiş olanlar.”

Nelson’ın diğer projelerinden biri, okyanus kimyasına dair büyük verileri görselleştirmek için farklı yöntemler üzerine çalışmayı içeriyor.  “Hayatımı kazanmak yaptığım işin bu olduğuna inanamıyorum” diyor. “İnanılmaz veriler arasında dolaşıp, onu en saf haliyle sunmanın yolunu ararken çok eğleniyorum.  Elimde her zaman süper havalı projeler oluyor.”

Afrika’nın batı sahili açıklarındaki parlak, yoğun pembe ve mavi lekeler açık denizde petrol arama faaliyetlerinde değişimi işaret ediyor olabilir. Mavi lekeler yeni faaliyeti gösteriyor.


Harita: John Nelson


Ana sayfaya geri dön.

www.natgeotv.com/tr adresinden ayrılmak üzeresiniz. Ziyaret etmeyi düşündüğünüz sayfa The Walt Disney Company Limited'ın kontrolünde değildir. Site sahibinin Kullanım Koşulları ve Gizlilik Politikası uygulanacaktır.

Kabul Et